Eşit məni
Eşit məni (türk. Duy Beni) — Rejissoru Ali Balcı, ssenari müəllifi Makbule Kosif, Zafer Özer Çetinel, Gülsev Karagöz, Okan Başar Bahar, Arzu Bıçakçı, Burcu Tatlıses, Feraye Gizem Kurt, Görkem Tüzün, İlayda Çelik Tez, Caner Güler, Meriç Demiray və Cüneyt Bolak tərəfindən yazılmış türk draması, romantik və gənclik televiziya serialı. İlk bölümü 7 iyul 2022-ci ildə yayımlandı. Baş rolları Berk Hakman, Ege Kökenli, Rabia Soytürk, Caner Topçu və Sümeyye Aydoğan paylaşır. Serial 17 noyabr 2022-ci ildə yayımlanan 20-ci bölümü ilə sona çatdı.
Görmə siniri
Görmə siniri (lat. nervus opticus) kəllə sinirlərindən II cütüdür. Duyğu üzvü siniridir, görmə qovuqcuğu sağından inkişaf edir; hissi sinir olduğu üçün iki növ nüvəyə malikdir. Başlanğıc nüvəsini göz almasının tor qişasında olan qanqlioz hüceyrələr təşkil edir. Uz nüvəsi üç ədəddir: bunlardan biri görmə qabarı balışında (lat. pulvinar) digəri (lat. nucleus corporis geniculati lateralis) bayır dizəbənzər cisimdə və üçüncü (lat. stratum griseum colliculi superioris) orta beyin qapağının (dördtəpənin) yuxarı təpəciyində yerləşir.
Görmə siniri silindir şəklində olub görmə sinirləri çarpazından (lat. chiasma opticum) başlayır və görmə siniri kanalından göz yuvasına daxil olur; burada bir az önə doğru gedir və göz almasına çatdıqdan sonra onun dal qütbündən 4mm içəri tərəfə tor qişaya daxil olur və orada olan qanqlioz hüceyrələrdə qurtarır.
Görmə üzvü
Göz — görmə funksiyasını təmin edən duyğu orqanı. Bir çox canlı orqanizmdə görmə sisin tərkib hissəsi olub, dalğaların işıq diapazonundakı elektromaqnit şüalanmasını qəbul edərək onu elektro-kimyəvi siqnal şəklində neyronlara ötürür.
İnsanda göz kəllənin göz yuvasında yerləşir. Göz yuvasının divarlarından göz almasının xarici səthinə gözləri hərəkət etdirən əzələlər bitişir. Gözləri qaşlar qoruyur, onlar alından axan təri yanlara axıdır. Göz qapaqları və kirpiklər gözləri tozdan qoruyur. İnsan ətraf aləmdən informasiya almaq üçün göz duyğu üzvündən istifadə edir.
Gözün bayır küncündə yerləşən göz yaşı vəzisinin ifraz etdiyi maye göz almasının üzərini isladır, gözü qızdırır, gözə düşmüş yad cisimləri yuyub aparır, sonra da gözün içəri küncündən göz yaşı kanalı ilə burun boşluğuna axır. Göz almasını örtən sıx ağlı qişa onu mexaniki və kimyəvi zədələrdən qoruyur, gözə yad cisimlər və mikroorqanizimlər düşməyə qoymur. Gözün ön hissəsində bu qişa şəffafdır.
Yuxu görmə
Yuxu və ya röya — yuxunun ümumi və xarakteristika özəlliklərindən biri olub, yuxunun "Sürətli göz hərəkəti" (REM) adlı mərhələləriylə yaxından əlaqəli olan, vizual qəbul edilən duyğulardır. Yatmış insan yuxunun nə olduğunu bilmir və ondakı baş verən hadisələri canlı obyekt kimi qəbul edir. Yuxuların bioloji məzmunu, işləyişi və məqsədləri tamamilə aydın olmuş deyildir. Yuxulara "duyğusuz qəbul"unun bir növü və ya obyekti qəbul olaraq da baxmaq olar. Müxtəlif inanclara və təxminlərə də səbəb olan yuxular, hər vaxt üçün maraqlı və şərhə açıq bir mövzu meydana gətirmişlər. Fərqli psixologiya, parapsixoloqların və təcrübi spiritualistlər yuxuları fərqli formalarda şərh etmişlər. Yuxuların işləyişinin açıqlanması elmi birliyin ümumi qəbuluna görə fərziyyələr səviyyəsindən kənara çox gedə bilməyibdir. Yuxular hələ də sirrini qorumaqda olan bir araşdırma sahəsini təşkil edir. Yuxuların elmi araşdırılması oneiroloji adını alır. Şübhəsiz, heç kəs insanların nə vaxtdan yuxular görməsini dəqiqləşdirə bilməz.
Binokulyar görmə
Binokulyar görmə (lat. bini - "iki" və lat. oculus - “ göz ”) — hər iki gözlə bir obyektin görüntüsünü eyni vaxtda aydın görmə qabiliyyəti; bu zaman insan baxdığı obyektin vahid görüntüsünü alır. Binokulyar görmə stereoskopik görmə də adlanır.
Binokulyar görmə, görmə analizatorunun kortikal hissəsində görmənin ən mürəkkəb fizioloji mexanizmi - fuziyadır ( lat. fusio - birləşmə), yəni hər bir gözdə ayrı-ayrılıqda yaranan vizual təsvirlərin (monokulyar görüntü) vahid birləşmiş vizual qavrayışda birləşməsi.
Əgər binokulyar görmə inkişaf etməzsə, yalnız sağ və ya sol gözdə görmək mümkündür. Bu tip görmə monokulyar adlanır.
Görmə sistemi
Görmə sistemi (vizual analizator, görmə orqanı) — heyvanlarda təkamül edən və görünən spektrin (işığın) elektromaqnit şüalanmasını qavramağa qadir olan, məkandakı cisimlərin mövqeyini hiss edən bioloji təbiətli binokulyar (stereoskopik) optik sistem. Vizual sistem görmə funksiyasını təmin edir.
Görmə orqanının normal qıcıqlandırıcısı yüngüldür. İşığın təsiri altında çöpcüklərdə, kolbacıqlar və işığa həssas qanqlion hüceyrələrində görmə piqmentlərinin (rodopsin, yodopsin və melanopsin) məhvi baş verir. Çöpcüklər alaqaranlıqda, aşağı intensivlikli işıqda işləyir; bu halda əldə edilən vizual hisslər rəngsizdir. Kolbacıqlar isə, gün ərzində və parlaq işıqda fəaliyyət göstərir; onların funksiyası rəng hissini müəyyən edir.
İnsanlar və bir çox başqa heyvanlar üçölçülü görüntüləri qavramağa imkan verən binokulyar görmə qabiliyyətinə malikdir. Gündəlik heyvanların əksəriyyəti günəş işığının fərdi rənglərini ayırd etmək qabiliyyətinə malikdir.
Görmə qabarı
Talamus və ya görmə qabarı (latınca “thalamus”, qədim yunanca “θάλαμος” - «kamera, otaq, bir yuvası") — insanlar da daxil olmaqla, ara beyninin talam bölgəsinin yuxarı hissəsindəki böyük bir həcmdə boz maddədir. İlk dəfə qədim yunan həkimi və anatomist Qalen tərəfindən təsvir edilmişdir. Talamus - interhemisferik düzəldən iki simmetrik yarımdan ibarət olan birləşdirilmiş quruluşdur. Talamus böyük beynin dərinliyində, xüsusən də, qabığında yerləşir. Talamusun altında orta beynin quruluşları yerləşir. Talamusun hər iki yarısının medial səthi eyni anda beynin üçüncü qarınqırının yuxarı yan divarıdır.
Talamus bir neçə mühüm fizioloji funksiyalar yerinə yetirir. O sensor və motor məlumatlarını duyğulardan (qoxu hissi məlumatından başqa) məməlilərin serebral korteksinin müvafiq sahələrinə və ya aşağı kordaların beyninin örtüyünə ötürülməsinə cavabdehdir. Talamus şüurun səviyyəsini, yuxu proseslərini və uyanıklığı tənzimləməkdə, diqqətin konsentrasiyasında mühüm rol oynayır. Talamus rüşeymin aralıq beyninin embrional inkişafının əsas törəmələrindən biridir.
At igidin qardaşıdır
At igidin qardaşıdır qısametrajlı sənədli televiziya filmi rejissor Oqtay Əlizadə tərəfindən 2002-ci ildə çəkilmişdir. Azərbaycan televiziyasında istehsal edilmişdir. Film Azərbaycan atları haqqındadır.
Film Azərbaycanda atçılığın tarixindən və inkişafından bəhs edir.
Lazer ilə görmə korreksiyası
Lazer ilə görmə korreksiyası (və ya refraktiv cərrahiyyə) — aşağıdakı refraktiv xətaların lazer texnologiyalarından istifadə edərək cərrahi korreksiyası:
miyopi (yaxın görmə), işıq şüaları retinanın önünə yönəldilir.
hipermetropiya (uzaqgörənlik), işıq şüalarının retinanın arxasına fokuslanması,
astiqmatizm, işıq şüaları bir neçə yerə fokuslanır.
presbiopiya, yaşa bağlı yaxın görmə pozğunluğu.
FRK texnikası və LASIK texnikası rəqabət aparmır (əgər ayrı-ayrı istehsalçıların və klinikaların ambisiyalarını nəzərə almasanız), bir-birini tamamlayır. FRK kimi səthi üsullardan istifadə etməklə miyopi və mürəkkəb miyopik astiqmatizmin korreksiyası üçün əməliyyatların aparılması məqsədəuyğundur, digər refraktiv xətaların korreksiyası klapan texnologiyalarından (LASIK) istifadə edildikdə daha effektivdir.
Eksimer lazer korreksiyası texnologiyasından istifadə edərək, presbiopiya səbəbindən yaranan yaşa bağlı refraktiv qüsurları da düzəltmək mümkündür. İlk dəfə olaraq presbiopiyanın korreksiyası üçün orijinal texnologiya Almaniyanın Technolas Perfect Vision şirkəti tərəfindən yaradılmış və SupraCor adını almışdır — LASIK texnologiyasına əsaslanan presbiopiyanın və ya yaşa bağlı uzaqgörənliyin eksimer lazerlə korreksiyası üsulu. SupraCor-un əsas üstünlüyü presbiopiya olan xəstələrdə yaxın görməni bərpa etmək və eyni zamanda miyopi və ya uzaqgörməni düzəltmək qabiliyyətidir.
At igidin qardaşıdır (film, 2002)
At igidin qardaşıdır qısametrajlı sənədli televiziya filmi rejissor Oqtay Əlizadə tərəfindən 2002-ci ildə çəkilmişdir. Azərbaycan televiziyasında istehsal edilmişdir. Film Azərbaycan atları haqqındadır.
Film Azərbaycanda atçılığın tarixindən və inkişafından bəhs edir.